Urazy w obrębie układu kostno-stawowego stanowią jedne z najczęstszych dysfunkcji układu ruchu, z którymi mogą zmagać się zarówno dzieci, jak i dorośli. Złamania, skręcenia, zwichnięcia – każdy z tych urazów wymaga odpowiedniego unieruchomienia i zabezpieczenia kończyny przed dalszymi uszkodzeniami. Z pomocą przychodzą wówczas opatrunki unieruchamiające, które zapewniają pacjentom komfort podczas poruszania uszkodzoną kończyną. Kiedy należy je stosować i jak powinno się ich używać?

Zastosowanie opatrunków unieruchamiających

Opatrunki unieruchamiające to grupa specjalistycznych materiałów opatrunkowych, które stosowane są wtedy, gdy zachodzi konieczność okresowego unieruchomienia i zabezpieczenia uszkodzonej kończyny pacjenta. Najczęściej są one wykorzystywane przy złamanych lub pękniętych kościach, a także w przypadku zwichniętego lub skręconego stawu.

Personel medyczny zwraca szczególną uwagę na to, by opatrunki unieruchamiające były wykonane z bezpiecznych i przyjemnych w dotyku materiałów, które będą wygodne i komfortowe podczas noszenia. W tym celu stosują oni następujące rodzaje opatrunków unieruchamiających:

• podkłady podgipsowe, czyli wyroby medyczne stanowiące wypełnienie opatrunku gipsowego i zabezpieczające skórę przed ewentualnymi otarciami i podrażnieniami spowodowanymi przez ostre krawędzie opatrunku gipsowego. Dodatkowo podkłady podgipsowe skutecznie odprowadzają nadmiar wilgoci i chronią skórę przed uciskiem, wysuszeniem oraz ciepłem wywołanym przez skorupę gipsową. Takie podkłady dostępne są w kilku wariantach: naturalnym (np. z wiskozy), bawełnianym oraz syntetycznym (z poliestru);
• opaski gipsowe, czyli wyroby medyczne wykorzystywane do unieruchamiania różnego rodzaju złamań oraz korekcji zniekształceń określonych fragmentów ciała. Mogą być stosowane do natychmiastowego unieruchomienia kończyny na sali operacyjnej lub w warunkach ambulatoryjnych.

Jak używać opatrunków unieruchamiających?

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że zakładanie opatrunku unieruchamiającego, takiego jak opaska gipsowa, nie stanowi większego problemu. Należy jednak pamiętać, że nieumiejętne zastosowanie tego typu materiału może doprowadzić do wielu poważnych powikłań, takich jak uszkodzenia skóry, nadmierny ucisk naczyń krwionośnych, a nawet martwica. Z tego powodu ważne jest, by prawidłowo zabezpieczyć skórę oraz wypustki kostne pod opatrunkiem unieruchamiającym, a także zapewnić pacjentowi komfort m.in. przed swędzeniem.

Proces zakładania opatrunku unieruchamiającego wygląda następująco:

1. Na uszkodzoną kończynę zakładany jest specjalny rękaw o odpowiedniej długości (nieco dłuższy niż opatrywana część ciała), a następnie podkład podgipsowy. Podkład powinien być nałożony dosyć gęsto, tak, by nie powstawały na nim zagięcia.
2. Opaskę gipsową pozostawia się na kilka sekund w wodzie o temperaturze 20-22 °C, a następnie lekko uciska, by usunąć nadmiar wody. 
3. Opaskę gipsową zakłada się okrężnym ruchem, nakładając kolejną warstwę na 1/3 wysokości poprzedniej warstwy.  
4. Opatrunek unieruchamiający modeluje się tak, by był wygodny dla pacjenta podczas codziennego noszenia.

Najlepsze opatrunki do unieruchamiania

Wybór odpowiedniego opatrunku unieruchamiającego powinien zależeć przede wszystkim od potrzeb danego pacjenta oraz rodzaju jego urazu. Na rynku znaleźć można szeroki asortyment tego typu produktów, w tym m.in. opaski gipsowe orthoBAND FAST marki Zarys, które świetnie sprawdzają się podczas wykonywania dużych i małych usztywnień w różnego rodzaju procedurach ortopedycznych, ambulatoryjnych i chirurgicznych. Dobrym rozwiązaniem są tu również podkłady podgipsowe orthoSYNTHETIC tego samego producenta, które stosuje się jako warstwę ochronną, zakładaną pod opaskę gipsową w terapii kompresyjnej.