Strzykawki – co to takiego i jak są zbudowane?

Strzykawki dla personelu medycznego to jałowe wyroby medyczne, które stosuje się wraz z igłami przy iniekcjach podskórnych, domięśniowych lub dożylnych. Produkty te znajdują swoje zastosowanie zarówno w specjalistycznych placówkach medycznych, jak i w warunkach ambulatoryjnych czy też domowych. W zależności od rodzaju strzykawki mogą być one wykorzystywane podczas podawania pacjentowi leków, a także w trakcie korzystania z penów insulinowych czy też odciągania cieczy.
 

Każda strzykawka składa się z trzech części: przezroczystego pojemnika z podziałką, w którym znajduje się lekarstwo, tłoka i uszczelki, która pozwala na kontrolę ilości leku podawanego do wstrzyknięcia. Ważna jest tu również igła, która przebija skórę i umożliwia wstrzyknięcie leku. Warto również dodać, że na rynku znajdziemy szeroki wybór sterylnych strzykawek wykonanych z różnych materiałów, takich jak np. plastik, szkło czy też stal nierdzewna.

Rodzaje strzykawek

Biorąc pod uwagę przeznaczenie, strzykawki dzieli się na następujące pozycje:

• strzykawki dwuczęściowe – składają się wyłącznie z dwóch elementów, czyli obudowy (cylindra) oraz specjalnego tłoka ułatwiającego dozowanie płynu. Są one proste w obsłudze i świetnie sprawdzają się zarówno w placówkach medycznych, jak i w domu, np. do odmierzania i podawania lekarstw;
• strzykawki trzyczęściowe – w odróżnieniu od strzykawki dwuczęściowej posiadają również dodatkową uszczelkę gumową w tłoku. Służą one do manualnego podawania leków w sposób bezpieczny i jak najmniej bolesny dla pacjenta;
• strzykawki cewnikowe – przeznaczone są do karmienia pacjentów, płukania uszu oraz cewnikowania. Gwarantują wysoki poziom szczelności, precyzyjne odmierzanie płynu oraz płynną pracę tłoczka;
• strzykawki insulinowe – jedne z najczęściej stosowanych strzykawek jednorazowego użytku, które są wzbogacone o cienką, niedużą igłę;
• strzykawki tuberkulinowe – są nieduże i mieszczą maksymalnie 1 ml płynu, dzięki czemu stosowane są głównie do przeprowadzania testów na gruźlicę.

Rozmiary strzykawek

Rozmiary strzykawek różnicuje się na podstawie tego, ile leku mogą pomieścić. Ich pojemność może być mierzona na dwa sposoby: w mililitrach (ml), co stosuje do mierzenia objętości cieczy oraz w centymetrach sześciennych (cc), gdy mierzy się objętość ciał stałych. Na każdej strzykawce znajduje się z kolei oznaczenie w skali mililitrów, dzięki czemu wiemy, jaką dokładną dawkę leku wstrzykujemy.

Przykładowo, w zależności od przeznaczenia możemy zastosować strzykawki w następujących rozmiarach:

• strzykawki do insuliny: 1 ml;
• strzykawki dwuczęściowe: 2 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml;
• strzykawki do pomp infuzyjnych: 50 ml;
• strzykawki cewnikowe: 50 ml, 100 ml, 140 ml.

Rodzaje końcówek strzykawek

Ważnym rozróżnieniem w przypadku strzykawek jest także podział ze względu na typ końcówki. Wyróżnia się:

• końcówki typu Slip Luer - jedne z najczęściej spotykanych końcówek. Igła jest tu umieszczana na końcówce strzykawki, tworząc bezpieczne, mocne połączenie.
• końcówki typu Luer-Lock - mają dodatkowy mechanizm typu twist-lock, który utrzymuje połączenie razem. Rezultatem jest bezpieczniejsze, szczelne połączenie, które można łatwo rozebrać.

Gdzie wyrzucać strzykawki?

Zużyte strzykawki mogą stanowić duże zagrożenie dla środowiska, w związku z czym nie należy wyrzucać ich do zwykłego śmietnika. Warto natomiast zapoznać się z zasadami utylizacji odpadów medycznych i sprawdzić, gdzie znajduje się najbliższy Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Co do zasady zużyte strzykawki umieszcza się w specjalnych, czerwonych pojemnikach na odpady medyczne.